Dit is het digitale magazine ‘Het resultaat telt’ (HRT) 2020. HRT beschrijft de resultaten van de Basisset medisch specialistische zorg (MSZ) 2020. De focus van HRT ligt dit jaar op het geven van feedback aan de ziekenhuizen op de 2 verbeterdoelen: ‘Voorkomen onnodig lang nuchter zijn van kinderen in de preoperatieve fase’ en ‘Goede continuïteit van zorg voor kwetsbare patiënten’. Ook gaat het over de kwaliteitsindicatoren uit de Basisset MSZ 2020.

Gegevens uit de Basisset Medisch Specialistische Zorg 2020 zijn de input voor ‘Het resultaat telt’

Over particuliere klinieken geeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) feedback over het verbeterdoel ‘Goede continuïteit van zorg voor kwetsbare patiënten’ en de gezamenlijke kwaliteitsindicatoren uit de Basisset MSZ 2020. 

Deze feedback is bedoeld om het gesprek tussen de ziekenhuizen en particuliere klinieken onderling, én met IGJ, te stimuleren. Met de resultaten van de verbeterdoelen en kwaliteitsindicatoren kunnen zorgverleners en bestuurders in gesprek gaan over de daadwerkelijke zorgverlening en de uitkomsten hiervan. Waar gaat het goed en waar kan of moet het beter? 

De feedback die IGJ geeft op de resultaten van verbeterdoelen en kwaliteitsindicatoren is vanuit haar rol als toezichthouder in de MSZ. Andere punten kunnen mogelijk opvallen met de blik van een richtlijnencommissie, wetenschappelijke vereniging, patiënt of zorgverlener.

Verbeterdoelen

In 2020 leverden ziekenhuizen en particuliere klinieken voor het eerst verbeterdoelen aan

In een verbeterdoel staat een (risicovol) thema centraal. Met een verbeterdoel vragen we ziekenhuizen en particuliere klinieken om te laten zien hoe zij dit thema geborgd hebben. Wij zien graag een toelichting op onderdelen van een verbeterdoel. Hiermee geven ziekenhuizen en klinieken inzicht in waar zij staan in hun verbeterproces.

Dit begint met een objectieve beschrijving van de huidige situatie en de risico’s. Vervolgens geeft het ziekenhuis of de kliniek aan hoe ze hun verbetertraject ingericht hebben of gaan inrichten. Op basis van de bevindingen beschrijft het ziekenhuis of de kliniek wat de vervolgacties zijn. Bij een verbeterdoel beschrijven zij hun plan-do-check-act (PDCA)-cyclus. Door hun reflectie op het verbeterdoel geven ziekenhuis en kliniek inzicht in hoe zij hun leer- en verbetercyclus hebben geregeld. In welke mate hebben zij zicht op de borging? Hebben zij plannen om risico’s op het onderwerp van het verbeterdoel te verminderen? Hebben het ziekenhuis en de kliniek de PDCA-cyclus volledig ingericht?

2020 is het eerste jaar waarin ziekenhuizen en particuliere klinieken verbeterdoelen aanleverden. Goede voorbeelden zijn duidelijk naar voren gekomen. Hiervan kunnen anderen leren om zo hun proces te verbeteren. Het is een mooi leerproces, waarin ook IGJ samen met de samenwerkende partners leert en verbetert. IGJ kijkt uit naar het gesprek over verbeterdoelen en resultaten over 2021!

Kwaliteitsindicatoren

IGJ ziet graag dat ziekenhuizen en particuliere klinieken óók een toelichting geven als het resultaat goed is

Ziekenhuizen geven aan hoe zij hun eigen prestaties op de kwaliteitsindicatoren beoordelen. Dit doen zij in de toelichtingen. Particuliere klinieken maken van deze mogelijkheid weinig gebruik, zij blijven hierin achter. IGJ verwacht dat de volgende elementen terugkomen in de toelichtingen: 

  • analyse van de eigen resultaten op de vraag van de indicator; 
  • eigen beoordeling van die resultaten; 
  • verbeteracties die hieruit volgen en 
  • voorlopige resultaten na de ingevoerde acties. 

IGJ ziet graag dat ziekenhuizen en particuliere klinieken óók een toelichting geven als het resultaat goed is. Want het is mooi als in de toelichting staat hoe zij tot dit goede resultaat gekomen zijn en welke verbetermaatregelen hiertoe hebben bijgedragen. Zo kunnen andere ziekenhuizen en klinieken hiervan leren en hun zorg verbeteren. Deze toelichtingen geven een steeds beter inzicht in de kwaliteit van zorg in Nederland. 

Steeds meer ziekenhuizen komen met inhoudelijk goede toelichtingen in een duidelijke structuur volgens de PDCA-cyclus. Deze ziekenhuizen laten concreet zien hoe zij werken aan verbeteringen aan de hand van de kwaliteitsindicatoren. Een mooie en belangrijke nieuwe stap is dat ziekenhuizen en particuliere klinieken onderling én met IGJ in gesprek gaan. Dit sluit aan op de ontwikkeling van kwaliteitsindicatoren naar verbeterdoelen.

Dit jaar vallen 2 aspecten op in de toelichting van bijna alle kwaliteitsindicatoren. Het eerste aspect is (volgens verwachting) de gevolgen van de coronapandemie. Complimenten voor de ziekenhuizen en particuliere klinieken die tijdens de coronapandemie via de kwaliteitsindicatoren zicht hebben weten te houden op de kwaliteit van zorg. Of met de kwaliteitsindicatoren risicobewust prioriteiten hebben gesteld. 

Het tweede aspect gaat over de vele toelichtingen waarin de gevolgen zijn beschreven van gewijzigde elektronische patiëntendossiers, systemen of registraties. Hierdoor was niet of nauwelijks inzicht mogelijk in de kwaliteit van zorg. Hierover maakt IGJ zich zorgen. Het kan niet zo zijn dat de mate van inzicht gekoppeld is aan een systeem. Een ziekenhuis en particuliere kliniek moet altijd inzicht hebben in de kwaliteit van zorg en zich voorbereiden op een wijziging in dossier, systeem of registratie. 

In gesprek

De uitdaging voor de komende verslagjaren is om álle ziekenhuizen en particuliere klinieken mee te krijgen in de onderlinge dialoog. Verbeterdoelen vormen de basis voor dit gesprek. De digitalisering is, noodgedwongen door de coronapandemie, in een versnelling geraakt. Een positieve bijkomstigheid hiervan was dat er makkelijker gebruik gemaakt werd van digitale dialoogsessies. 

IGJ heeft in het voorjaar van 2021 meerdere digitale ‘vragenuurtjes’ georganiseerd. In deze vragenuurtjes gingen ziekenhuizen, particuliere klinieken en IGJ met elkaar in gesprek over de verbeterdoelen. De vragenuurtjes werden goed bezocht door adviseurs en managers kwaliteit en veiligheid van de ziekenhuizen en particuliere klinieken. Ook het gesprek tussen ziekenhuizen en klinieken onderling kwam hierin tot stand. 

In het najaar van 2021 organiseerde IGJ opnieuw vragenuurtjes om de ervaringen met de verbeterdoelen onderling uit te wisselen. De interesse was zo groot dat er een extra vragenuurtje is georganiseerd.

Daarnaast organiseerde IGJ in het najaar van 2021 een ‘inspiratiesessie’ over het verbeterdoel ‘goede continuïteit van zorg voor kwetsbare patiënten’ om van elkaar te kunnen leren en verder te verbeteren.

Tot slot

Het is goed om te merken dat zorgprofessionals die in ziekenhuizen en particuliere klinieken werken, enthousiast zijn over de nieuwe ontwikkelingen binnen de Basisset MSZ. Ziekenhuizen en particuliere klinieken krijgen meer ruimte om aan te geven hoe zij hun verantwoordelijkheid voor goede zorg hebben ingevuld. Met elkaar in gesprek gaan is een belangrijk element in het kader van leren en verbeteren van elkaar. De komende jaren staat in de Basisset MSZ ‘samenwerken aan kwaliteit en veiligheid van de zorg’ centraal.

Utrecht, november 2021